Gemakkelijk én gezond eten voor heel Nederland

Iedere dag tussen de 80 en 100 vrachtwagens IN, hetzelfde aantal OUT. Met het ultieme doel om de levertijden zo kort mogelijk te houden – doorgaans 24 uur – en de kwaliteit perfect. In tweeploegendiensten worden honderden soorten producten gecontroleerd, gesorteerd, gewassen, geschild, gesneden, gemengd, nog eens gecontroleerd, geassembleerd en verpakt in zo’n 150.000 meter verpakkingsmateriaal. Elke week komen 3.600 pallets met producten binnen en gaan 5 miljoen verse producten zoals boontjes, worteltjes, peultjes, boerenkool, maaltijdsalades, pizza’s, groentemixen en fruitsalades (en nog veel meer) de deur uit. Ziehier het werk van de Koninklijke Vezet BV, één van de grootste groente- en fruitbewerkers van Europa én een van de snelst groeiende bedrijven in Nederland. Een familiebedrijf met 1.400 medewerkers, gestart en nog steeds gevestigd in Warmenhuizen, in het centrum van wat ooit de koolstreek werd genoemd.

Vezet is desondanks een relatief onbekend bedrijf; alleen binnen ‘het wereldje’ kent iedereen het. Enerzijds omdat de onderneming de productie nagenoeg volledig en ‘anoniem’ aan Albert Heijn levert. Anderzijds – en daar is men wat trots op – omdat er 7 dagen per week onder hoge tijdsdruk een puur natuur massaproduct geleverd wordt, dat met (zo goed als) zero defects naar de eindbestemming gaat. Was dat niet zo, dan zou Vezet binnen de kortste keren wél wereldvermaardheid bereiken… In negatieve zin, want als ook maar het kleinste ‘vreemde deeltje’ – een slakje, een kiezeltje, een rupsje – uit een saladezakje op uw bord rolt, dan zijn de rapen gaar. Dan buitelen alle media, alle selfmade foodbloggers en alle doe-het-zelf thuiskoks over elkaar heen om de vermaledijde voedselindustrie opnieuw negatief in het daglicht te zetten. Ter illustratie: wie herinnert zich niet het EHEC-schandaal uit 2011, waarbij aanvankelijk komkommers uit Spanje en Duitsland, toen vlees, nog later biologische taugé en tot slot een kiemgroente uit Egypte in het beklaagdenbankje stonden?

Voedselveiligheid boven alles

'Dat rampscenario was natuurlijk een complete nachtmerrie', roept Els van Soest-Cornelissen, Quality & Food Safety Manager bij Vezet uit. 'Maar het was wel een zeer uitzonderlijk geval, waarbij slachtoffers zijn gevallen en de gehele branche een enorme financiële strop opliep. Het incident staat echter in geen enkele verhouding tot de dagelijkse realiteit, zeker wanneer je beseft dat ook onze toeleveranciers streng gefocust zijn op onregelmatigheden.  Desalniettemin: onze kwaliteitscontrole is met name gericht op microbiologische hygiëne, die laten we door externe, onafhankelijke laboratoria testen. De kans op schadelijke bacteriën is zowat nihil.' 

'Voedselveiligheid staat in de totale keten met stip bovenaan', beklemtoont Van Soest. 'Onze kwaliteitseisen zijn samen met Albert Heijn en de telers opgesteld en behoren tot de striktste ter wereld. Vezet produceert onder een voedselveiligheidssysteem dat is gecertificeerd conform FSSC 22000. Deze kwaliteitsnorm biedt een kader voor het effectief beheren van voedselveiligheidsverantwoordelijkheden. Alle bedrijven in de levensmiddelenindustrie kunnen hun kwaliteitssysteem laten toetsen op deze norm. FSSC 22000 wordt volledig erkend door het Global Food Safety Initiative (GFSI). Dit is een internationaal erkende en toonaangevende organisatie op het gebied van voedselveiligheid.' 

Het bezit van het FSSC-certificaat bewijst dat Vezet beschikt over een robuust voedselveiligheidssysteem. 'We werken al 25 jaar met het systeem; het wordt continu verbeterd en aangepast op de meest recente ontwikkelingen. Zo zijn inmiddels ook food defense ( het voorkomen van opzettelijke besmettingen) en voedselfraude opgenomen', vult Van Soest aan.  

Het voedselveiligheidssysteem bevat een basisvoorwaardenprogramma, inventariseert alle mogelijke risico's en geeft richtlijnen en instructies hoe deze risico's beheerst moeten worden. De basis van het systeem berust op de HACCP-principes (Hazard Analysis and Critical Control Point). Deze principes vormen een gestructureerde methode waarbij alle mogelijke gevaren worden geïnventariseerd en geanalyseerd. Daartoe worden beheersmaatregelen en controles opgezet zodat bedreigingen voorkomen, geëlimineerd of gereduceerd worden tot een aanvaardbaar niveau. De HACCP-principes zijn trouwens ook gegreineerd in de door GFSI erkende voedselveiligheidsnormen en zijn terug te vinden in de nationale en Europese wetgeving.  

Kwaliteit van A t/m Z 

Vezet verwerkt en verpakt dagelijks 350 verschillende producten, meestal binnen 24 uur. Het vergt veel van de organisatie om winkels elke dag van verse waar te voorzien. 'Wij stellen zowel hoge eisen aan onze eigen productieprocessen, als aan onze grondstoffen en grondstoffenleveranciers. Het is cruciaal dat iedere schakel in de productieketen de verantwoordelijkheden kent en neemt', vervolgt Van Soest. 'Daarom moeten grondstoffenleveranciers aantonen dat zij met een gecertificeerd voedselveiligheidssysteem werken. Leveranciers uit de primaire productie - met name in de agrarische sector - kunnen hun voedselveiligheidssystemen laten certificeren door Global-GAP, een internationaal erkende standaard voor de landbouwproductie. Daarnaast is traceerbaarheid een belangrijk onderdeel van het kwaliteitssysteem: van elk eindproduct willen we precies weten welke grondstoffen er gebruikt zijn en omgekeerd willen we weten waar alle grondstoffen in verwerkt zijn.' 

'Onze meest fundamentele kwaliteit is evenwel niet gestoeld op abstracte certificaten of systemen. Die ligt primair verankerd in de praktijk, in de betrokkenheid en oplettendheid van iedereen die met ons product bezig is', verzekert Els. 'Het zijn onze inkoper, keurmeesters, de medewerkers van de kwaliteitsafdelingen, van R&D, en - vooral - van de productieafdelingen die er voor zorgen dat onze producten in perfecte staat op het bord van de consument belanden. Met perfect denk ik aan microbiologie, hygiene, uiterlijk, versheid, smaak, gewicht, verpakking en alle andere specificaties die je er op los kunt laten.. Alles wat niet voldoet aan onze hoge eisen komt niet in de winkels en dus niet bij de consument terecht.' 

Veilig én duurzaam

Vezet is door DNV, dat alle certificeringen voor Vezet doet, als één van de eerste levensmiddelenbedrijven in Nederland ISO 22301 (de internationale norm voor Business Continuity Management) gecertificeerd. Het certificaat houdt in dat bij problemen de activiteiten van het bedrijf continu doorgaan. Als bijvoorbeeld een leverancier door brand in de problemen komt, kun je erop rekenen dat deze alle maatregelen getroffen heeft om toch te blijven leveren.  'De hele sypplychain is voorbereid op grote risico's', zegt Van Soest. Volgens haar gaan steeds meer organisaties een dergelijke certificering verlangen van hun toeleveranciers. 'Leveranciersketens worden steeds complexer, waardoor de valkuilen alleen maar toenemen. Om de bedrijfscontinuïteit te beheersen, worden eerst de risico’s in kaart gebracht en geëvalueerd. Daarna is de juiste strategie noodzakelijk. Bedrijven maken afspraken met leveranciers om op korte termijn noodvoorzieningen operationeel te krijgen. Dit zorgt ervoor dat bij onverwachte verstoringen iedereen reageert zoals is afgesproken, zodat leveringen door blijven gaan.’  

‘Overigens is de voedselveiligheid niet het enige dat we belangrijk vinden’, benadrukt Van Soest. ‘Mede doordat onze klanten steeds meer letten op duurzaamheid, stelt Vezet verregaande eisen op het gebied van dierwelzijn, milieu en arbeidsomstandigheden. Deze onderdelen worden trouwens veelal overgenomen door de belangrijkste voedselveiligheidsnormen als BRC, IFS, FSSC en Global-GAP.’  

‘In onze “maaltijdgemakfabriek” makenwe maaltijdsalades, verse maaltijden en pizza’s waarin ook vlees- en visproducten verwerkt worden. Onze voorwaarden aan die leveranciers zijn zelfs strenger dan de wet vereist’, legt Els van Soest uit. ‘Niet alleen op gebied van uiterlijk, hygiëne en microbiologie, maar steeds meer ook ten aanzien van duurzaamheid. Onze visproducten hebben bijvoorbeeld een MSC- of ASC-keurmerk.’  

‘De aandacht voor duurzaamheid gaat uiteraard verder dan food. Met AH streven we ernaar, de footprint door de gehele keten te verkleinen. Zo experimenteren we voortdurend en bij elk nieuw artikel met de verpakkingen. Zijn dunnere folies mogelijk, kan er gerecycled worden, kunnen we kunststof slimmer inzetten, zijn biodegradable plastics een optie, noem maar op. Hetzelfde geldt voor het transport. Ons motto is: Zo dichtbij als mogelijk en zo ver weg als nodig. In principe halen we het gros van grondstoffen uit de directe omgeving, van week 20 tot 43 komt zo’n 90 procent uit Nederland. In de resterende periode komen de spullen uit Spanje, Frankrijk, Italië, Marokko, Senegal, Israël, Egypte, Kenia en Costa Rica. Daarbij speelt evenzeer de wijze van transport een rol. Aanvoer via rails en water heeft onze voorkeur en waar dat niet kan, proberen we extra lange vrachtwagens en uitgekiende CO2 beperkende logistiek in te zetten.’

Een olympisch zwembad per dag

Binnen het thema duurzaamheid ziet Vezet de reductie van het watergebruik als belangrijkste winst. ‘Helaas zijn bij water voedselveiligheid en zuinigheid vaak tegengestelde polen. We gebruiken nu dagelijks ruim twee miljoen liter drinkwater. Dat lijkt veel, maar besef dat de afgelopen jaren de hoeveelheid water per kilo gewassen product al enorm is verlaagd’, meent Van Soest. ‘Desalniettemin gaat er per dag toch nog een olympisch zwembad relatief schoon water rechtstreeks het riool in. Da’s zonde en we doen er alles aan om die hoeveelheid terug te dringen. Een waterbehandelingsinstallatie of waterhergebruik is voor de nabije toekomst een kansrijke optie, maar ons onderzoek daarnaar moet wel nog wat hordes nemen. Waterreductie is niet zo eenvoudig, omdat het extra risico’s oplevert en die moeten we koste wat kost vermijden. Straks willen we de helft van ons water opnieuw toepassen en de andere helft lozen op het oppervlaktewater, zonder dat aanvullende reiniging nodig is…’ 

‘Goed om te weten: voor het schoonspoelen van een zakje sla gebruikt Vezet twee liter water, in de thuissituatie gaat er voor dezelfde hoeveelheid groente zes liter door het afvoerputje. Geen excuus, wel realiteit…’ 

‘Ook op het gebied van energiebesparing scoren we steeds beter. Sowieso werken we al sinds 2011 volledig met uitsluitend groene energie’, vervolgt Van Soest. ‘Uit kwaliteitsoverwegingen moeten onze opslag-en productiehallen flink gekoeld worden. Vroeger ging de restwarmte daarvan rechtstreeks de lucht in, nu zetten we ze voor allerlei andere doeleinden in, bijvoorbeeld voor het opwarmen van het schoonmaakwater voor materialen en machines.’

Duurzame inzetbaarheid

Na een blik op de website lijkt het alsof Vezet hard aan de weg moet timmeren om voldoende gekwalificeerde medewerkers te werven. De site van de groente & fruitbewerker zoomt bijvoorbeeld meer in op het invullen van vacatures dan op een beschrijving van de kernactiviteiten en producten. Wat maakt het krijgen van personeel zo lastig? ‘Ojee, da’s helemaal het probleem niet’, roept Els meteen uit. ‘Da’s méér te danken aan de sterk wisselende piekmomenten in onze productie. Om pieken en dalen op te vangen, werken we met een groot contingent uitzendkrachten: van de 1.400 medewerkers heeft iets minder dan de helft een flexibel contract. Daarom richt onze website zich speciaal op de werving. Daarnaast bouwen we in samenwerking met de uitzendbureaus aan een pool van getrainde uitzendkrachten die we direct kunnen inzetten…’  

‘Flex of vast: we willen onze medewerkers graag koesteren. Ze zijn de basis van ons voortbestaan en ons succes. Het arbeidstempo is hoog en in niet gemakkelijke omstandigheden: het is koud en nat in de fabriek, mensen steken van kop tot teen in beschermende kleding, ze werken met geavanceerde procesapparatuur en zijn tevens verantwoordelijk voor de eindcontrole van onze kwaliteit. Zij bewaken de versheid, de hygiëne, het uiterlijk en zijn uiterst alert op mogelijke “vreemde delen” in de producten.’ 

‘Vezet is een sociale onderneming. Iedereen kan altijd bij ons terecht, ook als het niet over werk gaat’, accentueert Van Soest. ‘Duurzame inzetbaarheid is onze bedrijfsfilosofie. We hebben een fitness- & fietsplan en we doen er alles aan om mensen gezond en fit te houden. Het is de bedoeling dat medewerkers hier hun pensioen halen, dat ze met plezier en voldoening bij ons blijven. We hebben een eigen opleiding – de Vezet Academy – waar medewerkers volwaardig MBO kunnen volgen. Met toolboxen en elearning dragen we kennis rondom Arbo en voedselveiligheid over, we faciliteren met uitstekende thermokleding en veiligheid is een absolute prioriteit. De investeringen in welzijn en welbevinden werpen hun vruchten af, want de meeste werknemers werken al vele jaren voor Vezet.'

Innovatief

Vezet werd in 1914 opgericht onder de naam de Verenigde Zuurkoolbedrijven. In 2015 kreeg het bedrijf het predicaat ‘Koninklijk’. Als hoofdleverancier van Albert Heijn is Vezet marktleider in panklare groenten, fruit- en maaltijdsalades en dagverse pizza’s. Een productrange, die de komende jaren alleen maar zal groeien.  ‘In de driehoeksverhouding met Albert Heijn en onze groenteleverancier Bakker ontwikkelen we al decennialang een sterk innovatief vermogen. Daar ligt de essentie voor onze groei. Op commercieel gebied kunnen we een wisselend en veelzijdig assortiment bieden en moeiteloos meevaren op de nieuwste hypes in de culinaire branche’, legt Els van Soest uit. ‘Wat betreft de grondstoffen, processen en machines staan we natuurlijk ook niet stil. Denk onder andere aan de minimalisering van bestrijdingsmiddelen. Het beeld dat telers met een gifspuit rondrennen is totaal niet meer aan de orde, dat wil echt niemand meer. Samen met Natuur & Milieu starten we nog dit jaar een ingrijpende pilot om het gebruik van de meest belastende middelen voorgoed te elimineren.’ 

‘Ook op het gebied van de verwerking zetten we flinke stappen. Voor het droogporces gebruiken we centrifuges, die vroeger door hoge toerentallen nogal wat producten beschadigden. Door procesoptimalisatie en de inzet van luchtdroogmachines wisten we de kwaliteit enorm te verbeteren. Daarnaast kijken we naar de efficiency: hoe kunnen we optimaler wassen, vreemde delen sneller detecteren en verwijderen en de productiesnelheid opvoeren zonder de medewerkers extra te belasten? Wellicht is robotisering een goed alternatief, er komen steeds meer machines op de markt die zich in deze richting bewegen.' 

'En ja, ik wéét het.. Een steeds grotere groep consumenten reageert kritisch op de voedinsindustrie. Hierop zullen wij als branch moeten inspelen; er kunnen altijd zaken beter', besluit Els van Soest. 'Het is wel belangrijk om naast kritisch óók genuanceerd naar de realiteit te kijken. Bedrijven als Vezet werken er al jaren hard aan, de dagelijkse voeding nog verser, schoner, zonder onnodige toevoegingen en vooral duurzaam op het bord van de consument te krijgen. We gáán er elke dag opnieuw voor. Iedereen kan en mag met smaak gezond én gemakkelijk eten. Dat is het heden, dat is de toekomst, daar geloof ik rotsvast in!'