Herziening van ISO 14001 - Milieumanagementsysteem

De Internationale Organisatie voor Normalisatie (ISO) zal naar verwachting in januari 2026 een nieuwe versie van ISO 14001 publiceren ter vervanging van de bestaande versie, ISO 14001:2015. Het opstellen van de herziene norm begon in de herfst van 2023 en is sindsdien in ontwikkeling. Begin februari 2025 werd het DIS-stadium (Draft International Standard) bereikt. Op dat moment werd het document vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor nationale lidorganisaties voor stemming en commentaar. De DIS-versie werd goedgekeurd door een meerderheid van de nationale leden, maar er werden ook verschillende opmerkingen ingediend. In juni is de volgende stap in de ontwikkelingen gestart; het beoordelen en afhandelen van de ontvangen opmerkingen.

Ontwerp van de herziening ISO 14001

Een van de voorwaarden voor de update was het verduidelijken van bestaande vereisten met betrekking tot belangrijke onderwerpen en het beperken van de introductie van nieuwe vereisten. Een ander doel was het opnemen van relevante inhoud van ISO's geharmoniseerde structuur voor managementsysteemnormen.

De belangrijkste voorgestelde wijzigingen zijn:

• Wijzigingen met betrekking tot klimaatverandering (Clausule 4.1 en 4.2):
  Het in 2024 geïntroduceerde amendement met betrekking tot klimaatverandering (ref. ISO 14001:2015/Amd1:2024) is nu opgenomen in de norm. Naast klimaatverandering worden echter ook andere milieuaspecten ter overweging toegevoegd, zoals het gebruik van natuurlijke hulpbronnen, verontreinigingsniveaus en biologische diversiteit.
• Acties om risico's en kansen aan te pakken (Clausule 6.1):
  De tekst is aangepast om de bestaande vereisten te verduidelijken: Het grootste deel van de tekst in clausule 6.1.1 “Algemeen” is verplaatst naar een nieuwe clausule 6.1.4 “Risico's en kansen” en “Planningsacties” is bijgewerkt en hernummerd naar 6.1.5.
• Milieuaspecten (clausule 6.1.2):
  Er is een nieuwe noot opgenomen om het concept ‘levenscyclusperspectief’ uit te leggen. Daarnaast is er een explicietere eis opgenomen voor de bepaling van potentiële noodsituaties die milieueffecten kunnen hebben.
• Planning en beheer van wijzigingen (Nieuwe clausule 6.3):
  Nieuwe clausule toegevoegd om te zorgen voor een gestructureerde aanpak voor het beheer van wijzigingen die relevant zijn voor het milieumanagementsysteem.
• Operationele planning en controle (clausule 8.1):
  De focus wordt uitgebreid van de controle van “uitbestede processen” naar de controle van “extern geleverde processen, producten en diensten”.
• Verbetering (Clausule 10):
  Consolidatie van clausules en hernummering. De inhoud is vergelijkbaar.
• De richtlijnen in Bijlage A zijn aanzienlijk veranderd en verbeterd voor verschillende clausules om de interpretatie van de eisen in clausule 4-10 te ondersteunen.

Daarnaast zijn er enkele andere tekstuele wijzigingen doorgevoerd om aan te sluiten bij de geharmoniseerde structuur. De algemene wijzigingen zijn vrij bescheiden en minder uitgebreid dan de wijzigingen voor de overgang naar de versie van 2015.

Overgangsperiode en tijdlijnen

Het International Accreditation Forum (IAF) zal naar verwachting verplichte richtlijnen ontwikkelen voor de overgang van certificaten naar de nieuwe versie van de norm. Deze zullen naar verwachting beschikbaar zijn vóór de publicatie van de nieuwe ISO 14001:2026-norm. De overgangsperiode is meestal drie jaar, maar in het geval van beperkte wijzigingen kan deze korter zijn.

Voorbereiding op de implementatie

We raden u aan zo vroeg mogelijk te beginnen met de voorbereiding op de transitie en een goede planning te maken om de benodigde wijzigingen in uw managementsysteem op te nemen.

Aanbevolen stappen voor de transitie:

• Verdiep u zo snel mogelijk in de wijzigingen van de herziene norm en houd er rekening mee dat de overgangsperiode korter kan zijn dan de gebruikelijke drie jaar.
• Zorg ervoor dat het relevante personeel in uw organisatie wordt opgeleid en de wijzigingen en verduidelijkingen begrijpt.
• Identificeer hiaten die moeten worden aangepakt om aan de nieuwe eisen en andere verduidelijkingen te voldoen en stel een implementatieplan op.
• Implementeer acties en werk uw managementsysteem bij om aan de nieuwe vereisten te voldoen.

Hoe wij u kunnen ondersteunen

Zodra u begint met de voorbereiding op de transitie naar de nieuwe versie van ISO 14001, kan DNV u hierbij ondersteunen.
Wij kunnen u ondersteunen met:

• Training waarin u meer leert over de herzieningen en veranderingen en hoe u de belangrijkste gebieden kunt aanpakken om continu te verbeteren en een goed presterend managementsysteem op te bouwen.
• Overgangsaudit om uw certificering in lijn te brengen met de nieuwe versie van de norm.

Wij kunnen u bij elke stap ondersteunen.